CİNSEL GELİŞİM
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA CİNSEL GELİŞİM
0-6 yaş arasındaki çocuklar cinselliğe yetişkinlerin baktığı pencereden değil, kendi hayal dünyalarından bakarlar.
CİNSEL GELİŞİM
- Kişi, doğumdan itibaren cinsellikle ilgili birçok mesaj alır.
- Ebeveynler çocuklarının cinsel konulardaki ilk eğiticileridir.
- Verilecek cinsel bilgi çocuğun gelişimi ile orantılı olmalıdır.
- Ebeveynler, çocuğuyla konuşma, duygularını paylaşma, çocuğuna sevgi gösterme, onu giydirme ve onlara vücut bölümlerinin isimlerini öğretme ile ilk cinsel bilgileri ve değer yargılarını aktarırlar.
BEBEKLİK (0-2 yaş)
- Bu dönemde haz bölgesi ağızdır.
- Belli başlı davranış biçimi emmedir.
- Bu dönemin ikinci kısmında diş çıkarmayla beraber ısırma davranışı görülmeye başlar.
- Bebek ile anne arasındaki sıcak ve sevecen ilişki sonucu güven duygusu gelişir. Bebeğin yaşam boyu güvenli ilişkiler geliştirmesi annenin bebekle kurduğu bu sağlıklı ilişkinin sonucunda gelişir.
- Bebek, bulduğu her şeyi ağzına götürür, dünyayı ağız yoluyla tanır ve bundan haz alır.
- Cinselliğin ilk adımı olan anneyle kurulan tensel temas bebek için önemlidir.
İLK ÇOCUKLUK (2-3 yaş)
- Haz ve ilgi dışkılama bölgesindedir.
- Çocuk, dışkı tutma ve bırakma davranışlarını yoğun olarak kullanır.
- Tuvalet eğitiminin ağır bastığı dönemdir.
- Annenin çok sabırlı ve sevecen olması gerekir.
- Katı ve baskıcı tutumlar ileride ‘inatçılık’ sorunlara yol açabilir.
- Çocuk, çıplak olmaktan ve merakla bedenine dokunmaktan hoşlanır.
CİNSELLİĞİN GELİŞMESİ (3 yaş ve sonrası)
Bu dönemde çocuk;
- Cinsel kimliğinin farkına varır, cinsiyet ayrımı yapar; “ben kızım”, “sen erkeksin”.
- Çocuğun dikkati, ilgisi ve haz duygusu cinsel organlara yönelir.
- Cinsel kimlik rolüyle özdeşleşir: Kızlar oje sürer, erkekler traş olur.
- Kendi cinsel organlarıyla, karşı cinsin cinsel organlarının farklı olduklarını keşfedip, bununla ilgili sorular sormaya başlayabilir. Kızların ve erkeklerin cinsel organlarının farklı olduğunu ve değişmeyeceğini söyleyebilirsiniz.
- Doktorculuk gibi tensel temas içeren oyunlar oynamayı sever.
- Cinsellikle ilgili sorular sorabilir ; “Anne? Babamla öpüşüyor musunuz?”
- Erkek çocuk anneye daha fazla ilgi duyar, babayı rakip olarak algılayabilir.
- Kız çocuk ise babaya ilgi duyar, anneyle rekabete girebilir.
- Süreç içerisinde kız çocuğu anneyi, erkek çocuğu da babayı model alarak benzemeye çalışır (özdeşim).
- Çocuğunuz size cinsellikle ilgili soru sorabilir. Çocuğunuz size soru sormadan bilgi vermeyin.
- Çocuğunuz mastürbasyon gibi kendi kendini tatmin etme davranışları gösterebilir; onu ayıplamayın, azarlamayın. Çocuğunuza kendini suçlu hissettirmeyecek şekilde sevgi- şefkat gösterin.
- Çocuğunuza kendi bedenini koruması için özel bölgelerinin neresi olduğunu anlatabilirsiniz : “bak meme, popo ve kuku/pipi bizim özel bölgelerimiz. Buraya, ben dâhil, biri dokunduğunda ‘dokunma, rahatsız oluyorum’ deme hakkın var”
- Çocuk 3 yaşından sonra anne ve/veya babayla aynı yatakta yatmamalıdır; “burası anne babanın yatağı, burası senin yatağın, sen uyuduktan sonra ben yerime geçeceğim ama gece bana ihtiyacın olursa seslen, yanına gelirim” diyebilirsiniz.
- 4-5 yaşından sonra çocuğunuzla birlikte banyo yapmayın.
Okul sonrası dönem (6-12 yaş)
- İlkokul dönemini kapsar.
- Çocuk önceki cinsel meraklarını ansızın unutur, cinsel konulara olan ilgi azalır.
- Okul ile birlikte enerji oyun ve öğrenmeye verilir.
- Ahlak gelişimi ile birlikte cinsel konular daha az ifade edilir, toplumsal kurallar benimsenir.
- Çocukların, kendi cinsleri ile oyun oynama eğilimi vardır, sosyalleşme artar.
- Çocuk artık anne-baba ve aile dışındaki kişilerle de özdeşim kurar.
- Cinsel roller sağlamlaşır, pekişir.
Mastürbasyon
Çocuğunuz bedenini ve cinsel organını keşfetmek amacıyla cinsel bölgesine dokunma ve cinsel bölgeyi uyarma davranışı gösterebilir. Masturbasyon, sık ve sürekli olmadığı sürece son derece normaldir.
Çocuğunuzu mastürbasyon yaparken gördüğünüzde ne yapabilirsiniz?
- Çocuğunuzu korkutmayın, ayıplamayın, suçlayıcı olmayın
- Sakin ve doğal bir şekilde dikkatini dağıtın; “Şu pudingi karıştırmama yardım eder misin?”
- Bunun özel bir şey olduğunu ve odasında yalnızken devam edebileceğini, topluluk içinde yapılmaması gerektiğini söyleyin.
Çocuğum sıklıkla masturbasyon yapıyor..
-İlgi ihtiyacı? Acaba çocuğunuz kendisiyle daha mı fazla ilgilenilmesini istiyor?
- Evdeki hayatı çok mu durağan?
- Anne-baba kendini mutsuz, çökkün mü hissediyor?
- Cinsellikle ilgili istemediği bir şeye mi maruz kaldı?
Çocuğunuza, haz alabileceği tek şeyin kendi bedenini uyarmak olmadığını gösterin; onunla oyun oynayın, parka gidin, birlikte vakit geçirin.
Size yardımcı olacak ipuçları
- Çocuk bedenini keşfe çıktığında; “cıss, çek elini ordan, bak çok ayıp, pipinle/kukunla oynama günah” gibi korkutucu cümleler kurmayın
- “Oo, oğlumun pipisi de varmış, göster bakalım pipini” ya da “yerim senin kukunu/poponu/pipini” gibi cinsel organı yüceltici vurgular yapmayın. Cinsel organlara diğer organlara göre daha +/- değer yüklemeyin; unutmayın oda alt tarafı bir organ!
- Çocuğunuz gelişirken sizinle rekabet edebilmesine izin verin.
- Çocuğunuza “aşkım, sevgilim” gibi sevgiliye söylenecek sözcükler söylemeyin. Unutmayın, eşinize “benim güzel kızım/oğlum diye” seslenmiyorsunuz.
- Çocuğunuzu dudağından öpmeyin. Sevginizi göstermek istiyorsanız saçından, yanağından, elinden öpebilirsiniz.
- Çocuğunuz “ben büyüdüğümde seninle evleneceğim” gibi cümleler kurabilir. Bu arzusunu “Tabii, ben de senle evleneceğim” diyerek pekiştirmeyin. Öte yandan, “ayıp, öyle şey olur mu hiç!” gibi reddedici cümleler de kurmayın. “Ben babanla/annenle evliyim, sen de benim çocuğumsun ama sanırım sen beni çok sevdiğini söylemek istiyorsun” diyerek yatıştırabilirsiniz.
- Özel bölge anlatımını dışında çocuğunuz cinsellikle ilgili soru sormadan ona cinsellikle ilgili bilgi vermeyin.
- Çocuğunuzun sorusunu yanıtlarken, öğrenmek istediğinden fazlasını vermeyin.
- Çocuğunuzun sorduğu soruya verdiğiniz yanıtın çocuğunuzun yaşına ve gerçekliğe uygun olmasına dikkat edin.
- Çocuğunuzun cinsellikle ilgili bilgileri ve davranışları yaşından beklenen düzeyin üstündeyse MUTLAKA bir uzmana başvurun.
ÇOCUKLARIN ANNE BABAYI ZORLAYAN SORULARINA VERİLEBİLECEK BAZI ÖRNEK YANITLAR
Bebekler nasıl doğar?
Annenin karnında büyürler ve annenin karnından zamanı gelince çıkarlar.
Erkek çocuğu: Neden kızların pipisi yok?
Kızların kukusu (cinsel organı nasıl tanımlıyorsanız) olur.
Kız çocuğu: Büyüyünce benim de pipim olacak mı?
Hayır, sen kızsın. Kızların pipisi olmaz.
Erkekler çocuk doğuramaz mı?
Erkeklerin karınlarında bebeğin doğana kadar büyümesini sağlayacak özel yerleri yoktur.
Büyüyünce annemle/babamla evlenebilir miyim?
Çocuklar anne-babalarıyla evlenmezler. Sen de büyüdüğün zaman birisine âşık olacak ve onunla evleneceksin.
Bebekler nereden dünyaya gelir?
Annenin karnında onların büyümesi için özel bir yer vardır.
Benim ne zaman bebeğim olacak?
Büyüdüğünde evleneceksin ve senin de bebeğin olacak.